Eyrnasuð

Hvað er eyrnasuð?

Eyrnasuð (tinnitus) er hvers kyns hávaði eða hljóð sem heyrist "inni í eyranu" eða "í höfðinu" og stafar ekki frá umhverfinu.
Vægt eyrnasuð er mjög algengt fyrirbæri. Næstum allir finna fyrir eyrnasuði eftir mikinn, hvellan hávaða eða jafnvel upp úr þurru. Yfirleitt hverfur svo suðið eftir smátíma.
Eyrnasuð er ekki sjúkdómur heldur einkenni einhvers sem truflar starfsemi eyrans eða heyrnartaugarinnar.
Orsakir geta verið fjölmargar. Sumar eru þekktar, aðrar óþekktar.
Langflestir þeir sem leita hjálpar vegna eyrnasuðs eru alheilbrigðir og suðið ekki einkenni um neitt alvarlegt heilsufarsvandamál.
Ýmiss konar próf eru notuð til að reyna að greina eðli og orsök vandamálsins.

Hvað er til ráða?

Stundum getur læknismeðferð komið að gagni, en því miður er oft erfitt að uppræta eyrnasuðið sjálft.
Stundum geta lyf dregið úr styrk suðsins eða hjálpað mönnum að umbera það. Slík lyf hafa hins vegar oft hliðarverkanir og er því varasamt að nota þau lengi.
Með viðeigandi greiningu er oft hægt að komast að uppruna eyrnasuðs. Getur greiningin ráðið miklu um hugsanlega meðferð.
Ef eyrnasuði fylgir heyrnartap er oft mælt með notkun heyrnartækis. Tækið magnar umhverfishljóð og deyfir yfirleitt eyrnasuðið um leið.
Stöku sinnum er mælt með notkun "suðara", þ.e. tækis sem drekkir eyrnasuðinu í stöðugum nið.
Margir hafa gagn af því að sofna út frá tónlist eða öðrum hljóðum ef eyrnasuð heldur fyrir þeim vöku. Einnig er hægt að fá sérstaka "suðara" á náttborðið til að deyfa eyrnasuðið.

Áhrif eyrnasuðs

Flestir finna til eyrnasuðs án þess að taka það nærri sér. Yfirleitt er erfiðast að umbera eyrnasuðið þegar það gerir fyrst vart við sig. Smám saman læra menn að aðlagast suðinu en það getur tekið nokkra mánuði, jafnvel ár. Eyrnasuð getur hrjáð menn á ýmsa vegu og mætti nefna eftirfarandi:

léleg einbeiting
aukin spenna
þunglyndi
svefntruflanir
stirð samskipti við aðra

Yfirleitt dregur smám saman úr þessum leiðinlegu fylgifiskum eyrnasuðs. Ef þú finnur ekki fyrir bata skaltu hafa samband við okkur. Ef við getum ekki hjálpað er hugsanlegt að við getum bent á einhvern annan sem getur orðið að liði.

Hvað er framundan?

Yfirleitt er eyrnasuð alls ekki einkenni alvarlegs sjúkdóms sem stofnar heilsu þinni í hættu.
Ekki er líklegt að langvarandi eyrnasuð hverfi með öllu. Hins vegar verður suðið yfirleitt ekki eins uppáþrengjandi þegar frá líður. Reynslan sýnir að í a.m.k. 10% tilfella minnkar suðið verulega eða hverfur alveg.
Eyrnasuð er bara tilgangslaus hávaði. Smám saman er hægt að umbera þennan hávaða rétt eins og annan umhverfishávaða.
Yfirleitt breytist ekki styrkur suðsins en langflestir læra að lifa með því, og auðvitað skiptir það mestu.
Ef þú ert með áhyggjur af suðinu og átt erfitt með að umbera það, hafðu þá endilega samband við okkur. Það er aldrei að vita nema við getum eitthvað hjálpað.

Sum vandamál leysum við ekki hjálparlaust.

Áhyggjur, þunglyndi og reiði eru ekki óalgengir fylgifiskar eyrnasuðs. Stundum þurfum við einfaldlega að fá tækifæri til þess að tala við einhvern sem þekkir vandamálið af reynslu.

Ef þú ert illa haldinn skaltu leita hjálpar. Við kunnum ef til vill ekki að uppræta vandamálið, en hugsanlega getum við aðstoðað þig við að lifa með því.

Niðurstaða könnunar

Grein birt í fréttblaði Heyrnarhjálpar í desember 2010

Niðurstaða könnunar um notkun hjálpartækja

Á haustdögum 2010 var send könnun um notkun hjálpartækja hjá félögum Félags Heyrnarlausra. Alls var sent út til 177, eða allra á skrá sem voru með heimili skráð á Íslandi skv. Lista hjá Félagi heyrnarlausra. Svarhlutfallið var 43%, þar af 57% karlmenn og 42% konur, einn gaf ekki upp kyn. Af þeim karlmönnum sem fengu könnunina var svarshlutfallið 46% en 38% hjá konur, þetta sýnir að ívið fleiri karlmenn sýndu áhuga á að svara könnuninni.

Þegar horft er á aldurshlutfall svarenda þá eru 76% fæddir fyrir 1970 en af þeim eru flestir fæddir á árabilinu 1960-1969 eða 36% allra svarenda. Ekki var vitað um aldursdreifingu hópsins í heild og því ekki hægt að sjá hvort einn aldurshópur svarar betur en annar.

Þegar horft er á hversu margir, af þeim sem svöruðu, nota heyrnartæki daglega þá eru það 51% en 49% nota ekki heyrnartæki daglega. Ekki var athugað af hvaða ástæðu fólk velur að nota ekki heyrnartækin. Þar sem að könnunin var nafnlaus var ekki unnt að skoða heyrn svarenda. Af þeim sem gefa upp aldur heyrnartækjanna virðist meðalaldur tækjanna vera um 5 ár.

Þegar horft er að notkun hjálpartækja þá breytist þetta örlítið en svörunin var ekki alveg jafn skýr þar. Nokkuð var um að fólk svaraði “nei” en fyllti svo út hvaða hjálpartæki þau nota. Ef eingögnu er horft á hvernig fólk svaraði spurningunni um hvort þau notuðu hjálpartæki, önnur en heyrnartæki, þá er 61% sem segjast nota hjálpartæki en 37% sem ekki nota hjálpartæki. Hins vegar þegar skoðað er hve margir fylla í notkun á einhvers konar hjálpartækjum eru það 83% en 17% sem ekki nota nein hjálpartæki. (Ljóst er að einhver misskilningur hefur orðið en erfitt getur verið að koma í veg fyrir það í svona könnunum).

Þegar horft er á hvaða hjálpartæki svarendur segjast nota er vekjaraklukka efst eða notuð af 72% þeirra sem eru með einhvers konar hjálpartæki. Hjálpartæki við dyrabjöllu er notað af 64%. Sú tala sem mesta athygli vakti voru reykskynjarar en var aðeins 36% eiga reykskynjara. Barnavaki er notaður í 16% tilfella, tónmöskvi í 7% og önnur hljálpartæki voru 5%.

Þegar horft er á aldur hjálpartækjana eru yfir helmingur eða 60% svarenda sem höfðu keypt einhver hjálpartæki á sl. 5 árum. En 75% höfðu keypt hjálpartæki á sl. 10 árum. En geta má sér til að því lengra sem liðið er síðan hjálpartæki voru keypt síðast því meiri þörf er að upplýsa þá einstaklinga um hvað er til og hvaða nýjungar hafa komið síðan þeir keyptu hjálpartæki síðast

Ánægja með hjálpartækin virðist vera nokkuð mikil en 67% svarenda svöruðu í jákvæðari enda skalans frá 1-6. Þar af voru 37% sem svöruðu að þeir væru mjög ánægðir með með hjálpartækin. Því miður er ekki vitað hvers vegna þessi tæpu 33%, sem svöruðu í neðri helmingnum af skalanum, eru ekki ánægð með hjálpartækin sín. Mögulega þyrfti meiri fræðslu.

Í lok könnunarinnar gafst svarendum möguleiki á að hafa skoðun á hvernig þeir myndu vilja fá frekari upplýsingar um hjálpartæki. Þeim gafst möguleiki á að gefa fleira en eitt svar. Enginn afgerandi munur var á svörum en 14% höfðu ekki áhuga á frekari upplýsingum en svör þeirra voru ekki afgerandi í eina átt hvað varðar notkun heyrnartækja eða annarra hjálpartækja. Mestur áhuga var fyrir að fá blað sent heim eða að fá tölvupóst um hjálpartæki. Einnig var hátt hlutfall sem vildi fá frekari upplýsingar í viðtali. Fæstir, en þó lítið færri en þeir sem völdu hina kostina, vildu fá fyrirlestur varðandi hjálpartækin.

Kristbjörg Pálsdóttir

Heyrnarfræðingur, MSc

Greinar